Κυριακή 21 Αυγούστου 2011

Διάλογος για την Παιδεία





Πόσοι  άραγε θα γνώριζαν τον Oscar Schidler αν δεν τον έκανε ταινία ο Σπίλμπερκ ή πόσοι γνωρίζουν την ηρωϊκή ομάδα του Claus von Stauffenberg (αυτός πέρα από τα βασανιστήρια του Χίτλερ υπέστη και τον Τομ Κρουζ) ή τον δικηγόρο Hans Litten, που εξέθεσε και εξόργισε τον Χίτλερ στο δικαστήριο και την ιστορία του οποίου προβάλλει σήμερα το BBC; Σίγουρα όχι περισσότεροι από αυτούς που είχαν στο μυαλό τους το στερεότυπο του κτηνώδους Γερμανού του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι απάνθρωποι σφαγείς της ναζιστικής Γερμανίας έχασαν τον πόλεμο αλλά τα αποτρόπαια εγκλήματά τους στιγμάτισαν μια, αν όχι δυο, αν όχι περισσότερες γενιές Γερμανών. Αντίθετα, η πληθώρα των Γερμανών πολιτών, διανοούμενων, επιχειρηματιών και στρατιωτικών που αντιστάθηκε στη ναζιστική πυγμή και οι Γερμανοί που πλήρωσαν την αντίστασή τους με το αίμα τους έχουν περάσει στο περιθώριο. Η ταινία του Σπίλμπερκ προβλήθηκε το 1993, ενώ είχαν προηγηθεί δεκαετίας ταινιών όπου οι Γερμανοί ήταν απλώς οι "κακοί" και όλοι οι υπόλοιπο οι "καλοί" (παρεμπιπτόντως αυτή τη συνταγή μαζικής παραγωγής στερεοτύπων αντέγραψε η ψυχροπολεμική Αμερική και παρουσίαζε "κακούς" Ρώσους).

Θα μου επιτρέψετε να κάνω έναν τραβηγμένο, αν όχι παντελώς ατυχή, παραλληλισμό με το τι συμβαίνει σήμερα στη συζήτηση περί του νομοσχεδίου για την παιδεία. Το μόνο πράγμα που προβάλλεται είναι το σαθρό κατεστημένο του ελληνικού πανεπιστημίου, το οποίο κρίνεται, κατακρίνεται, αλλά επί της ουσίας θριαμβεύει καθώς έχει τον πρώτο λόγο. Το σε τι κακό χάλι βρίσκεται το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν χρειάζεται πολλή ανάλυση. Το ότι γι' αυτό το χάλι υπεύθυνη είναι τόσο η σημερινή πολιτική ηγεσία (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) όσο και οι ακαδημαϊκοί οι διοικούντες το πανεπιστήμιο ούτε αυτό θέλει πολλή φιλοσοφία. Το ότι ακριβώς αυτές οι δύο ομάδες πασχίζουν να μας πείσουν ότι κόπτονται για το επίπεδο του ελληνικού πανεπιστημίου είναι απλώς για γέλια. Και παρακολουθούμε μια ατέρμονη διαμάχη ανάμεσα στα παπαγαλάκια των μίντια και τους μανδαρίνους του ακαδημαϊκού κατεστημένου. Αυτό είναι το επίπεδο συζήτησης για την παιδεία.

Οι πρυτάνεις του ΑΠΘ και του Καποδιστριακού δείχνουν απλά το επίπεδό τους και την αγραμματοσύνη τους με τις δημοσιεύσεις τους στον εγχώριο τύπο. Οι δε γνωστοί δημοσιογράφοι-ξερόλες (οι οποίοι δεν ξέρω πόσα χρόνια έχουν να πατήσουν στο πανεπιστήμιο) ανταπαντούν. Η "Καθημερινή" κρίνει και κατακρίνει συλλήβδην την ακαδημαϊκή κοινότητα βλέποντας την κατάντια των πανεπιστημιακών, η δε "Ελευθεροτυπία" σιγοντάρει τους αμύντορες της πανεπιστημιακής μετριότητας και του ασύλου ανιάτων. Συζητήσεις επί συζητήσεων και αντεγκλήσεις επί αντεγκλήσεων.

Η Άννα Διαμαντοπούλου δασκαλεύει τους ακαδημαϊκούς δασκάλους που ξεκινάν το αντάρτικο και λένε κυνικά ότι δεν θα υπακούσουν στους νόμους του κράτους. Καλά κάνει η υπουργός και τους κατακρίνει. Θα ήθελα πρώτα όμως να την δω να κλείνει τα ΤΕΙ Κοζάνης για να μας πείσει για το πόσο αποφασισμένη είναι, και μετά να κάνει την καμπόση ότι θα εξαλείψει τις πολιτικές παρατάξεις στα πανεπιστήμια. Φτάσαμε στο σημείο τα κόμματα να λένε ότι τα κόμματα δεν έχουν θέση στο πανεπιστήμιο. Τους τραμπούκους της ΠΑΣΠ και της ΔΑΠ δηλαδή ποιος τους έδωσε δύναμη αν όχι τα κόμματά τους; Πλήρης σχιζοφρένεια δηλαδή.

Και έρχομαι στο ψητό. Από αυτό το χορό του "διαλόγου" για την παιδεία έχουν περιθωριοποιηθεί τελείως τα υγιή μέλη της ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας. Αυτά τα μέλη, πιστέψτε με σας μιλάω από πρώτο χέρι, και υπάρχουν και δεν είναι εξαιρέσεις. Και είναι και θαύμα ανεξήγητο για μένα ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί και καλοί επιστήμονες στα ελληνικά πανεπιστήμα. Και αυτοί δεν είναι οι πέντε δέκα ακαδημαϊκοί μαϊντανοί που αρθρογραφούν στο "Βήμα" και παρουσιάζονται στα κανάλια.

Υπάρχει μια παράδοξη δυναμική και το παράδοξό της έγκειται στο εξής: Αφενός οι έλληνες ακαδημαϊκοί που είναι γνωστοί στην ευρύτερη ελληνική κοινωνία είναι παντελώς άγνωστοι στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Αφετέρου οι έλληνες ακαδημαϊκοί που είναι γνωστοί στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα είναι παντελώς αφανείς και περιθωριοποιημένοι στην ελληνική κοινωνία. Και μην περιμένετε τον Πάσχο Μανδραβέλη της "Καθημερινής" να τους ανακαλύψει. Είναι πιο εύκολο γι' αυτόν να καταπιαστεί με τους σάπιους. Όμοιος ομοίω. Όπως είπε κι ο Δημοσθένης άλλωστε, η ανθρώπινη φύση αρέσκεται στο να ακούει επικρίσεις περισσότερο από επαίνους.

Θα μου πείτε γιατί όλοι αυτοί οι λαμπροί επιστήμονες των ελληνικών πανεπιστημίων δεν προσπαθούν να προβληθούν περισσότερο. Μα προσπαθούν. Πηγαίνουν σε διεθνή συνέδρια με δικά τους χρήματα, δημοσιεύουν σε ακαδημαϊκά περιοδικά διεθνούς εμβέλειας, διδάσκουν φοιτητές τους οποίους ύστερα στέλνουν με υποτροφίες στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, ενώ ο μισθός τους είναι λιγότερος από το μισθό κλητήρα στο υπουργείο οικονομικών. Οι δε συνθήκες εργασίας τους στο ελληνικό πανεπιστήμιο είναι βγαλμένες από το χειρότερο καφκικό εφιάλτη. Τώρα αν με όλο αυτό το έργο που παράγουν, και μάλιστα χωρίς να πληρώνονται αξιοπρεπώς ή να αναγνωρίζονται ηθικώς, δεν έχουν χρόνο να το παίξουν αγανακτισμένοι ή να βγουν στην τηλεόραση ή να αρθρογραφήσουν στο "Βήμα", συμπαθάτε τους. 

Αντ' αυτού, ακούμε τα ίδια και τα ίδια για τους διεφθαρμένους και τους βολεμένους. Αν αυτή η στηλίτευση οδηγούσε σε κάποια αλλαγή, τότε θα είχε κάποιο σκοπό. Δεν οδηγεί όμως. Το μόνο που αξίζει στην κάστα των καρεκλοκένταυρων αγραμμάτων που λυμαίνεται το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι η αφάνεια. Αντ' αυτού αυτοί χαίρουν πλήρους προβολής (θετικής ή αρνητικής λίγη σημασία έχει για ανθρώπους του σιναφιού τους), ενώ τα δυναμικά μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας που μπορούν πραγματικά να φέρουν τα πάνω κάτω παραμένουν παντελώς περιθωριοποιημένα. Και αυτό νομίζω είναι η ρίζα του προβλήματος και όχι απλώς ένα παράπλευρο σύμπτωμα.

Και πολύ φοβάμαι ότι το ίδιο πάνω κάτω συμβαίνει και σε άλλους χώρους, όχι μόνο στο πανεπιστήμιο, απλώς αυτό ξέρω λίγο καλύτερα και γι' αυτό μιλάω. Ας αφήσουμε λοιπόν τον Γκέμπελς (που ήξερε καλά ότι δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να σε αγνοούν) και ας ασχοληθούμε με τους Σίντλερ του ελληνικού πανεπιστημίου.

10 σχόλια:

Sraosha είπε...

Εξαιρετικός

δύτης των νιπτήρων είπε...

Μόνο, μια γλωσσική εμμονή μου: το academic ως ουσιαστικό μεταφράζεται πανεπιστημιακός, όχι ακαδημαϊκός. :)

saetiger είπε...

@Sraosha

Σ' ευχαριστώ, φίλε μου, και το δικό σου μπλογκ εξαιρετικό. Χαίρομαι που το ανακάλυψα.

@δύτης των νιπτήρων

Ευχαριστώ για την παρατήρηση. Οι γλωσσικές εμμονές είναι πάντα ευπρόσδεκτες σ' αυτό το μπλογκ.

χαρη είπε...

μού 'φτιαξες τη μέρα! χίλια ευχαριστώ!

χαρη είπε...

υγ: νόμιζα ότι θα μπορούσα να σού στείλω μαίηλ για να μην κάνω δημόσιες αυτοαναφορές, αλλά φευ...

(ήθελα απλώς να προσθέσω δλδ ότι όσα *πολύ καλά* ξέρεις για την πανεπιστημιακή κοινότητα στην ελλάδα ισχύουν και για τους κυρίαρχους και διάσημους ξεγάνωτους ντενεκέδες τής λοιπής "κριτικής" και "συγγραφικής" μονοκρατορίας - προσωπικά έχω μετά προσωπικού θυμού και πόνου βάλει μερικά εδώ:

http://simiomatariokipon.wordpress.com/2009/10/16/%ce%ad%ce%ba%ce%b8%ce%b5%cf%83%ce%b7-%ce%b9%ce%b4%ce%b5%cf%8e%ce%bd/

και πάλι να 'σαι καλά saetiger(ψιλολείπω αυτόν τον καιρό και δεν μπαίνω εύκολα στα διαδικτυακά, διαφορετικά θα σού'χα πει ήδη κάποια και για τις διαφορές που επισημαίνεις μεταξύ "ρωμαϊκής" και "αττικής" αντίληψης για την τραγωδία - ίσως σού γράψω αργότερα, μ' ενδιαφέρει πολύ :))) )

και πάλι να'σαι καλά, και με γεια τη μετακόμιση!

abravanel είπε...

Με κίνδυνο να ακουστώ anal οφείλω να παρατηρήσω οτι η αρχική παραδοχή περί "κακών Γερμανών" είναι λανθασμένη: αντιθέτως η ανάληψη των ευθυνών της Γερμανίας για την γενοκτονία, (που δεν υπήρξε προϊόν μερικών κακών σφαγέων αλλά ένα μαζικό φαινόμενο), έγινε πολλές δεκαετίες μετά τον πόλεμο ακριβώς λόγω αυτών των ταινιών. Αντιθέτως επί δεκαετίες κυριαρχούσε η εικόνα περί ανθρώπων που απλώς έκαναν το καθήκον τους και αντίστοιχα είχαν την πλήρη στήριξη της Δυτικής Γερμανίας, (χαρακτηριστικό παράδειγμα το ελληνικό παράδειγμα του Μέρτεν).

Οσο για την ουσία του άρθρου πιστεύω οτι είναι λάθος η σύγγριση: το να κάνεις απλώς την δουλειά σου δεν ισοδυναμεί με την αντίσταση στις ενεργητικές πράξεις διαφθοράς. Ούτε καν ο Θ.Λαζαρίδης δεν είναι Σίντλερ από την στιγμή που βρίσκεται πέρα από τον ωκεανό.

Από εκεί και πέρα καλή είναι η προβολή θετικών πρότυπων αλλα΄δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο αυτά μόνο θα επιτύχουν paradigm shift.

saetiger είπε...

@χάρη

Ευχαριστώ για τα σχόλια και τις ευχές για τη μετακόμιση. Πολύ ωραίο το λινκ σου, με το οποίο άρχισα την εβδομάδα μου.

Περιμένω όμως να μου γράψεις περί ρωμαϊκής και αττικής τραγωδίας!

saetiger είπε...

@abravanel

Φίλε μου, δεν ακούγεσαι καθόλου anal. Οι οποιοιδήποτε παραλληλισμοί με τη ναζιστική Γερμανία πάντα αγγίζουν ευαίσθητες χορδές και προκαλούν αντιδράσεις. Έχεις διαβάσει το μυθιστόρημα του Coetzee 'Elizabeth Costello'; Η ηρωΐδα του μυθιστορήματος παραλληλίζει τα σφαγεία ζώων με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί και στιγματίζεται ως αντισημίτισσα.

Πολύ σωστά λες ότι η γενοκτονία ήταν μαζικό φαινόμενο και όχι προϊόν μερικών κακών. Και η απαξίωση του ελληνικού πανεπιστημίου μαζικό φαινόμενο είναι και όχι προϊόν κάποιων κακών-διεφθαρμένων. Αυτό είναι κάτι που νομίζω έχει παραβλεφθεί εν πολλοίς, αν και αποτελεί την ουσία του προβλήματος.

Όταν λες ότι η ανάληψη των ευθυνών από τη Γερμανία έγινε δεκαετίες αργότερα λόγω "αυτών των ταινιών", δεν είναι ξεκάθαρο τι εννοείς. Δηλαδή θέλεις να πεις ότι οι ταινίες με τους "κακούς" Γερμανούς πίεσαν τη Γερμανία να αναλάβει τις ευθύνες της ή το αντίθετο;

Σε καμία περίπτωση η ανάρτησή μου δεν αναφερόταν σε ανθρώπους σαν τον Λαζαρίδη. Νομίζω ήταν ξεκάθαρο ότι αναφερόμουν στους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα και κάνουν τη δουλειά τους και με το παραπάνω υπό δεινές και αντίξοες συνθήκες. Και ο Litten είχε την επιλογή να φύγει από τη Γερμανία αλλά έμεινε και υπέστη τα φοβερά βασανιστήρια των Ναζί.

Όσο για το κατά πόσο το να κάνεις απλά τη δουλειά σου διαφέρει από την αντίσταση στη διαφθορά, θα διαφωνήσω μαζί σου. Στο ελληνικό πανεπιστήμιο για να κάνεις σωστά τη δουλειά σου πρέπει οπωσδήποτε να αντισταθείς και στη διαφθορά και στη συκοφαντία. Και αυτή είναι μια σκληρή και καθημερινή μάχη.

Το αν η προβολή θετικών προτύπων δεν αρκεί για να επιτευχθεί το paradigm shift, όπως λες, αυτό ούτε εσύ ούτε εγώ το ξέρουμε. Ας αρχίσουν πρώτα να προβάλλονται συστηματικά αυτά τα θετικά πρότυπα και βλέπουμε ύστερα το αποτέλεσμα ή σκεφτόμαστε το επόμενο βήμα.

abravanel είπε...

Βγαίνω εκτός θέματος και ζητώ συγνώμη για το highjacking, (πολύ αγγλικά έπεσαν αλλά δε βρίσκω αντίστοιχη λέξη), του νήματος: το Ολοκαύτωμα/Σοά δεν αποτέλεσε κεντρικό ζήτημα της γερμανικής λαϊκής ταυτότητας παρά μόνο μετά την δεκαετία του '70 και σημαντικό ρόλο έπαιξαν τα πολιτισμικά πρότυπα της Δύσης μέρος των οποίων ήταν και οι ταινίες.

Στο θέμα μας όμως προσωπική μου πεποίθηση είναι οτι με εξαίρεση πολιτισμικών/κοινωνικών μετατοπίσεων στυλ ενδογενής πτώση των κομουνιστικών κυβερνήσεων στην ανατολική Ευρώπη, τα paradigm shifts γίνονται από πάνω προς τα κάτω μέσω τακτικών shame, ταύτισης και θετικής διεξόδου. Η τακτική Μανδραβέλη ακόμα και αν δεχτούμε οτι είναι shame είναι άνευ διεξόδου. Αντίστοιχα η προβολή θετικών παραδειγμάτων είναι άνευ νοήματος.

Πχ στο Παν.Ιωαννίνων θα έπρεπε να υπάρχει ταυτόχρονα ανάδειξη του χ καθηγητή Ιατρικής που αναδεικνύει τα bias των μελετών, με την διαπόμπευση του μέλους ΔΕΠ που είχε προχωρήσει σε εκτεταμένη λογοκλοπή. Δεδομένης όμως της ατιμωρησίας, παρά την διαπόμπευση, του συγκεκριμένου πανεπιστημιακού αποδεικνύεται οτι αυτή παίζει μάλλον σημαντικότερο ρόλο σε σχέση με την ανάδειξη των θετικών παραδειγμάτων. Βγάζω νόημα;

priyankabajaj είπε...

Chandigarh Escorts available 24/7 at Chandigarh Escorts Service. You will find best GFE experience with our female independent escorts in Chandigarh. Call Chandigarh GFE Priyanka Bajaj , now and hire one today.
Follow Us:-
Chandigarh Escorts
Chandigarh Call Girls
Chandigarh Escorts Service

Call Girls In Chandigarh
Chandigarh Escorts
Chandigarh Escort

Chandigarh Escorts
VIP Call Girls In Chandigarh
Independent Chandigarh Escorts

Chandigarh Escort
Chandigarh Escorts Service
Escorts Service In Chandigarh